بوراکس چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟

بوراکس ماده‌ای سفید رنگ و ترکیبی از بور، سدیم و اکسیژن است که با اسم‌های بورات سدیم، تترابورات سدیم یا دی سدیم تترابورات شناخته می‌شود. این ماده کاربرد گسترده‌ای به عنوان پاک‌کننده خانگی و تقویت‌کننده پودر لباسشویی دارد. بوراکس به طور طبیعی در بستر دریاچه‌های خشک یافت می‌شود. در این مناطق، آب تبخیر شده و رسوبات معدنی را بر جای می‌گذارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد بوراکس، می توانید به مقاله مرتبط با آن در وب سایت شرکت تدارک صنعت کاغذ کرمان مراجعه کنید.

ساختار مولکول بوراکس چگونه است؟

ساختار مولکولی بوراکس، بورات سدیم است. این ماده حاوی سدیم، اکسیژن و بور با فرمول مولکولی Na₂B₄O₅(OH)₄·۸H₂O می‌باشد. بوراکس از بسترهای خشک دریاچه‌ها به دست می‌آید و حاصل تبخیر دریاچه های شور است. از این رسوبات نمک، مقادیر کمی بوراکس استخراج شده و برای حذف ناخالصی‌ها، تصفیه می‌شود. در فرآیند تصفیه، از مواد شیمیایی مختلف برای حذف عناصری مانند کلسیم، آهن، منیزیم و سیلیس استفاده می‌شود که بر کیفیت بوراکس تاثیرگذارند.

مصارف خانگی بوراکس

بهترین کاربرد شناخته شده برای بوراکس، به عنوان یک پاک‌کننده است؛ اما شما می‌توانید این ماده را در بسیاری از محصولات خانگی دیگر نیز استفاده کنید، از جمله:

• خمیر دندان و دهان‌شویه‌های تخصصی.
• لوازم آرایشی مانند لوسیون‌ها، کرم‌های پوست، مرطوب کننده‌ها، کرم‌های ضدآفتاب و محصولات مراقبت از آکنه.
• رنگ و لعاب سرامیک.
• حشره‌کش

شاید برایتان جالب باشد که بدانید علاوه بر موارد بالا، بوراکس ماده‌ای برای ساخت اسلایم برای کودکان نیز هست.

خطرات بوراکس

دانستن اینکه بوراکس چگونه بر انسان تأثیر می‌گذارد، مهم است؛ زیرا این ماده در دسته فلزات و شبه‌فلزات قرار می‌گیرد که می‌توانند بر سلامت شما تأثیر بگذارند. مسمومیت با بوراکس ممکن است به مقدار مصرف شده یا مدت زمان ماندگاری آن در بدن بستگی داشته باشد. در این راستا لازم است به موارد زیر توجه داشته باشید:

• بلعیدن مستقیم این ماده می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود.
• مصرف مقدار زیاد بوراکس منجر به شوک و نارسایی کلیه می‌گردد؛ به همین دلیل، استفاده از آن در مواد غذایی ممنوع است.
• تماس با بوراکس می‌تواند باعث تحریک پوست و چشم شود.
• استنشاق آن نیز به بینی، گلو و ریه آسیب می رساند.
• تماس مکرر با بوراکس ممکن است منجر به ایجاد حساسیت پوستی شود.

 

کاربردهای‌ بوراکس

• بوراکس جزئی از مواد تشکیل‌دهنده برای تولید فولاد، شیشه و سفال است و به حذف ناخالصی‌ها از سطح فلزات در فرآیند تولید کمک می‌کند.
• محلول بوراکس برای تمیز کردن دیوارها و آماده‌سازی آن‌ها برای رنگ‌آمیزی نیز کاربرد دارد. این محلول با پاک کردن چربی، روغن یا لایه رنگ قدیمی، سطح دیوار را آماده می‌کند.
• بوراکس یک نگهدارنده طبیعی در پخت و پز است که از رشد قارچ و کپک جلوگیری می‌کند. از آن می‌توان در غلات، نان و سایر محصولات پخته شده برای به تأخیر انداختن فساد مواد غذایی استفاده کرد.
• هنگام مخلوط شدن با آب، مولکول‌های آب را به پراکسید هیدروژن تبدیل می‌کند که یک سفیدکننده طبیعی است. با استفاده از بوراکس، در بسیاری از موارد نیازی به سفیدکننده شیمیایی نیست؛ نه تنها برای لباس‌های سفید، بلکه به طور طبیعی تمام لباس‌های شما از جمله لباس‌های رنگی و تیره را درخشان‌تر می‌کند.
• تمام شوینده‌ها می‌توانند بعد از شستشو و آبکشی، رسوبی روی لباس‌های شما باقی بگذارند. برای دیدن این موضوع، یک حوله تازه شسته شده را در آب خیس کنید و مشاهده کنید که چگونه باقی مانده شوینده معمولی شما از آب بیرون می‌آید. با این حال، بوراکس به جلوگیری از چسبیدن مواد شوینده به الیاف لباس شما کمک می‌کند. این ماده حاوی بورات است؛ ماده معدنی که به جدا شدن صابون از لباس کمک می‌کند.
• گاهی اوقات ماشین‌های لباسشویی می‌توانند بوی نامطبوعی به لباس‌های شما بدهند؛ به خصوص اگر وسایلی را بشویید که بوی تندی دارند، مانند ملحفه حیوانات خانگی، پوشک یا ملحفه‌های کثیف. بر خلاف باور عموم، بوراکس حاوی آنزیم نیست؛ اما به خنثی کردن اسیدهای ایجادکننده بوی بد لباس‌ها کمک می‌کند و در نتیجه باعث می‌شود لباس‌های شما بوی تازگی بگیرند.
• به دلیل خاصیت قلیایی بوراکس به طور ویژه برای از بین بردن لکه‌های اسیدی مانند سس گوجه فرنگی مناسب است. این خاصیت، بوراکس را به افزودنی فوق‌العاده‌ای برای شوینده لباس‌های شما تبدیل می‌کند؛ تا جایی که می‌تواند به پاک کردن لکه‌هایی کمک کند که حتی از وجودشان روی لباس‌هایتان بی‌خبر بوده‌اید.
• با وجود همه این مزایا، بوراکس کاربردهایی فراتر از لباسشویی دارد؛ عموما به عنوان یک پاک‌کننده در آشپزخانه استفاده می‌شود و می‌توانید از آن برای تمیز کردن کابینت‌ها و سینک ظرفشویی استفاده کنید. حتی می‌توانید با خیال راحت از آن به عنوان یک دفع‌کننده طبیعی آفات استفاده کنید؛ زیرا یک محصول طبیعی و ایمن است و تقریبا به اندازه جوش شیرین خطرناک است.

سخن پایانی

بوراکس یک ماده شیمیایی همه کاره با کاربردهای مختلف در مصارف خانگی و صنعتی است. این ماده به دلیل خاصیت قلیایی و ضدعفونی‌کنندگی قوی، می‌تواند به شما در تمیز کردن، ضدعفونی کردن و کنترل آفات کمک کند.

اگر به دنبال راهکارهای طبیعی و موثر برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن هستید، بوراکس می‌تواند یک گزینه عالی باشد. با استفاده صحیح و ایمن، می‌توانید از مزایای این ماده شیمیایی قدرتمند بهره‌مند شوید.