پیگمنت یا رنگدانه چه استفاده ای دارد؟

 

اگر بخواهیم به طور تخصصی به آن نگاه بیندازید متوجه خواهید شد که رنگدانه، ماده‌ای است که با استفاده از جذب طول موج انتخابی می‌تواند رنگ نوری انعکاسی یا انتقالی را تغییر دهد. این فرایند فیزیکی با فرآیندهایی دیگری همچون فلورسنس، فسفورسانس و دیگر اشکال لومینسانس که در آن‌ها یک ماده از خود نور ساطع می‌کند، متفاوت می‌باشد. بسیاری از مواد انتخابی، طول موج‌های خاصی از نور را جذب خود می‌کنند.
تاثیر رنگدانه ها
استفاده از رنگ‌دانه‌ها برای پوشش دادن سطوح وسایل مختلف از جمله وسایل فلزی، چوبی، بناها و وسایل نقلیه، محافظتی مهم در برابر عوامل مختلف می‌باشد. علاوه بر این، این فرآیند می‌تواند زیبایی و جذابیت بیشتری به اشیا ببخشد و آن‌ها را جذاب‌تر نماید.
رنگ‌دانه‌ها از نظر شیمیایی به دو گروه پیگمنت‌های معدنی و آلی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دو گروه می‌توانند از منابع طبیعی مانند گیاهان، معادن و مواد معدنی استخراج شده باشند یا از طریق فرآیندهای سنتزی تولید شوند. این رنگ‌دانه‌ها برای مصارف مختلف استفاده می‌شوند.
رنگدانه های آلی
رنگ‌دانه‌های آلی از برخی مواد شیمیایی آلی تشکیل شده‌اند که به یک هسته معدنی مانند هیدروکسید آلومینیوم متصل شده‌اند، این ساختار به آن‌ها خصوصیات ویژه‌ای اعطا می‌کند. به عنوان مثال، فتالوسیانین‌ها که از جمله مهمترین پیگمنت‌های آلی هستند، به دلیل مقاومت بالا در برابر عوامل مختلف از جمله خوردگی و حرارت، جزو محبوب‌ترین رنگ‌دانه‌ها محسوب می‌شوند.
رنگدانه طبیعی
رنگ‌دانه‌های طبیعی پس از استخراج، خردشدن، شستشو و رتبه‌بندی می‌شوند تا برای استفاده در محصولات مختلف آماده شوند. از سوی دیگر، رنگ‌دانه‌های مصنوعی از طریق فرایندهای شیمیایی تولید می‌شوند و معمولاً به دلیل شکل بلوری و دانه‌بندی متناسب، می‌توانند مرغوب‌تر و بهتر از رنگ‌دانه‌های طبیعی باشند. از پیگمنت آبی به عنوان یک رنگدانه بسیار پر کاربرد و جذاب استفاده های زیادی در صنایع مختلف می شود.

تفاوت عملکرد پیگمنت آلی و طبیعی
– پیگمنت‌های آلی به دلیل درخشندگی و روشنی بالایی که دارند، می‌توانند رنگ‌های جذاب و روشن‌تری ایجاد کنند.
– رنگ‌دانه‌های سیاه و سفید در طیف آلی وجود ندارند، بنابراین رنگ‌دانه‌های معدنی معمولاً براق‌ترین رنگ‌های سیاه و سفید را ایجاد می‌کنند.
– مقاومت در برابر UV و خوردگی در رنگ‌دانه‌های معدنی بیشتر از آلی است.
– ترکیبات معدنی در حلال‌های آلی نفوذ نمی‌کنند و دارای حلالیت ناچیزی هستند.
– مقاومت حرارتی ترکیبات آلی در دماهای بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتیگراد بهتر از پیگمنت‌های معدنی است، اما در دماهای پایین‌تر ممکن است تجزیه شده یا حتی به ذوب برسند.
خصوصیات پیگمنت‌ها
• پخش‌ شوندگی
• ماهیت شیمیایی
• رنگ‌بندی متنوع
• ساختار کریستالی
• مقاومت بالا در برابر حرارت
• مقاومت بالا در برابر اسیدها و بازها
• در ابعاد و اشکال مختلف موجود هستند
• مقاومت در برابر عوامل جوی و نوری مختلف
این ویژگی‌ها به طور کلی می‌توانند به هر دو نوع پیگمنت، یعنی آلی و معدنی، اشاره کنند. اما معمولاً پیگمنت‌های معدنی به دلیل ساختار کریستالی و ویژگی‌های شیمیایی خود، مقاومت بیشتری در برابر حرارت، اسیدها و بازها، عوامل جوی و نور دارند. همچنین، رنگ‌بندی متنوع و پخش‌شوندگی نیز به خوبی در این نوع پیگمنت‌ها دیده می‌شود. از طرفی، پیگمنت‌های آلی نیز می‌توانند از این ویژگی‌ها بهره‌مند باشند، اما معمولاً در برخی از این ویژگی‌ها کمتر مقاومت دارند.
وزن پیگمنت
درخصوص موضوع وزن پیگمنت‌ها باید گفت که وزن مخصوص پیگمنت‌ها یکی از عوامل مهم در انتخاب آنها برای فرموله کردن رنگها است. پیگمنت‌هایی که وزن مخصوص کمتری دارند، حجم کمتری اشغال می‌کنند و از این رو می‌توانند ترکیبات رنگی را به صورت متساوی‌تری پوشش دهند. انتخاب پیگمنت با وزن مخصوص کمتر می‌تواند هزینه تولید را کاهش دهد و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر باشد. از این رو، در فرموله کردن رنگ‌ها، انتخاب پیگمنت با وزن مخصوص مناسب بسیار مهم است.
ذرات پیگمنت
اندازه و شکل ذرات پیگمنت‌ها تأثیر زیادی بر ویژگی‌های رنگی آنها دارد. ذرات با اندازه‌های مختلف می‌توانند به براقیت و درخشندگی رنگ کمک کنند و قدرت پوشش‌دهی را تعیین کنند. همچنین، شکل ذرات نیز تأثیر بزرگی بر عملکرد و کارایی پیگمنت دارد؛ به عنوان مثال، ذرات با شکل سوزنی ممکن است حتی قدرت چسبندگی بیشتری داشته باشند و در لایه‌های زیرین نیز رنگ بیشتری را تأمین کنند. این تفاوت‌ها در اندازه و شکل ذرات، تنوع بسیاری را در محصولات رنگی ایجاد می‌کنند و امکان انتخاب بهترین نوع پیگمنت برای هر کاربرد را فراهم می‌کنند.

ساختار مولکولی پیگمنت‌ها

ساختار مولکولی پیگمنت‌ها متنوع است و به نوع مواد شیمیایی که آن را تشکیل می‌دهند بستگی دارد. برای مثال، پیگمنت‌های آلی معمولاً از ترکیبات آلی تشکیل شده‌اند که شامل اتم‌های کربن است و می‌توانند دارای ساختارهای مختلفی مانند رینگ‌های آروماتیک، لینک های متصل و گروه های عامل باشند. پیگمنت‌های معدنی معمولاً از ترکیبات معدنی یا فلزات تشکیل شده‌اند که ساختار مولکولی متفاوتی نسبت به ترکیبات آلی دارند.

مهمترین نکته این است که ساختار مولکولی پیگمنت تأثیر زیادی بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن دارد، از جمله رنگ، استحکام، پایداری در برابر نور و حرارت، و قابلیت مذاب شدن یا حل شدن در حلال‌ها.

شفافیت پیگمنت

شفافیت پیگمنت به ویژگی این ماده اشاره دارد که در صورت استفاده از آن در یک محیط مختلف، میزان نفوذ نور از آن را مشخص می‌کند. در واقع، اگر یک پیگمنت شفاف باشد، نور می‌تواند از آن به راحتی عبور کند و اگر غیر شفاف باشد، نور تا حدودی مسدود می‌شود.

شفافیت پیگمنت می‌تواند در تولید رنگ‌ها و پوشش‌های مختلف تأثیرگذار باشد. برای مثال، در صنعت رنگ و پوشش، استفاده از پیگمنت‌های شفاف می‌تواند به تنوع رنگی و پوشش‌های نهایی شفافیت بخشد، در حالی که پیگمنت‌های غیر شفاف ممکن است به نتیجه‌ای دیگر منجر شوند، مثلاً رنگ‌های ساده و یا پوشش‌های سنتی. از طرفی، در برخی موارد، ممکن است شفافیت پیگمنت مطلوب نباشد و در عوض، انتخاب پیگمنت‌هایی با خصوصیت غیر شفاف مناسب‌تر باشد، به عنوان مثال در تولید رنگ‌های پوششی با اثرات خاص مانند پوشش‌های ساطع یا بافت‌های مات.

ماندگاری پیگمنت‌ها

ماندگاری پیگمنت‌ها به میزان ثبات و پایداری آنها در محیط‌های مختلف اشاره دارد. این ویژگی بسیار مهم است زیرا می‌تواند تأثیر زیادی بر عمر و کیفیت رنگ نهایی داشته باشد.

ماندگاری پیگمنت‌ها به عواملی مانند نور، حرارت، رطوبت، شیمیایی بودن محیط و ترکیبات دیگر مورد استفاده در فرمولاسیون رنگ و پوشش وابسته است. پیگمنت‌هایی که در برابر این عوامل مقاومت بالایی دارند، به عنوان پیگمنت‌های پایدار شناخته می‌شوند و مورد ترجیح هستند.

ایساتیس هور وستا تولید کننده و وارد کننده پیگمنت ها و رنگدانه های با کیفیت است که یکی از محصولات پر فروش ایساتیس هور وستا پیگمنت مشکی است.ماندگاری پیگمنت‌ها می‌تواند به صورت کیفیت رنگی ثابت (بدون تغییر در رنگ) یا به صورت ثبات فیزیکی (بدون تغییر در خواص فیزیکی) بوده و از اهمیت بالایی در انتخاب و استفاده از آنها در صنایع مختلف مانند رنگ‌های خودرو، رنگ‌های ساختمانی، رنگ‌های آرایشی و غیره برخوردار است.