پیشرفت سریع فناوری در سالهای اخیر تحولی عمیق در شیوه زندگی ما بوجود آورده است، از جمله نحوه گذراندن اوقات فراغت. یکی از مهمترین تغییرات، ظهور بازیهای آنلاین است که به صنعت چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. در حالی که بازیهای آنلاین تجربهای سرگرم کننده و همه جانبه را برای بسیاری ارائه میدهند، خطر اعتیاد را نیز به همراه دارند. در این مقاله، مفهوم اعتیاد به بازیهای آنلاین، تاثیر آن و راه حلهای بالقوه برای کاهش اثرات نامطلوب آنرا بررسی خواهیم کرد.
اعتیاد به بازی های آنلاین چیست؟
اعتیاد به بازی آنلاین که اغلب به عنوان «اعتیاد به بازی» یا «اختلال بازیهای اینترنتی» شناخته میشود، یک اعتیاد رفتاری است که با انجام بیش از حد و اجباری بازیهای ویدیویی، بویژه آنهایی که بصورت آنلاین در دسترس هستند، مشخص میشود. مانند سایر اشکال اعتیاد، این اعتیاد میتواند تأثیر مخربی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد داشته باشد. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5) منتشر شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا، اعتیاد به بازی را به عنوان یک اختلال روانی مشخص به رسمیت نمیشناسد. با این حال نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه را تایید میکند و آنرا در بخش سوم خود بعنوان شرایطی که نیاز به مطالعه بیشتر دارد، درج میکند.
ویژگیهای کلیدی اعتیاد به بازیهای آنلاین عبارتند از:
- از دست دادن کنترل: زمانی طولانی صرف بازی کردن و نادیده گرفتن مسئولیتهای دیگر.
- مشغله ذهنی: فردی که درگیر بازی میشود، مدام به بازی، استراتژی ها و دستاوردها فکر میکند، حتی زمانی که بازی نمیکند.
- علائم ترک: افراد هنگام بازی نکردن ممکن است دچار بیقراری، تحریک پذیری و اضطراب شوند، شبیه به علائم ترک اعتیاد به مواد مخدر.
- تحمل: با گذشت زمان فرد ممکن است نیاز داشته باشد که بیشتر یا برای مدت طولانیتری بازی کند تا سطح رضایت قبلی را تجربه کند.
- پیامدهای منفی: اعتیاد به بازی میتواند منجر به پیامدهای نامطلوب در زمینههای مختلف زندگی شود، مانند کاهش عملکرد تحصیلی یا کاری، اختلال در روابط و مشکلات سلامت جسمانی.
- فرار: مردم اغلب به بازی های آنلاین به عنوان راهی برای فرار از مشکلات زندگی واقعی روی می آورند که میتواند اعتیاد آنها را تشدید کند.
دیدگاه ها در مورد اعتیاد به بازی
بازی های آنلاین به گونه ای طراحی شده اند که جذاب باشند و البته قابل درک است. آنها احساس موفقیت، تعامل اجتماعی و دوری از استرس های زندگی روزمره را ارائه میدهند. با این حال، همین ویژگیها میتواند منجر به رفتار اعتیادآور شود.
علل اعتیاد به بازی
اعتیاد به بازی می تواند از عوامل مختلف روانی و محیطی ناشی شود. در اینجا برخی از دیدگاهها در مورد اینکه چه چیزی میتواند به تشدید اعتیاد به بازی کمک کند آورده شده است:
- مکانیسم فرار و مقابله: برای برخی از افراد، بازی به عنوان یک راه فرار از مشکلات دنیای واقعی عمل میکند و باعث تسکین موقت استرس، اضطراب یا افسردگی میشود. این یک مکانیسم مقابله ای است که توقف آنرا دشوار میکند.
- ارتباط اجتماعی: بازیهای آنلاین اغلب شامل اجزای چند نفره هستند که به بازیکنان اجازه میدهد با دوستان و غریبه ها در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند. این عنصر اجتماعی میتواند قانعکننده باشد و باعث شود بازیکنان احساس ارتباط و رهایی از تنهایی کنند.
- دستاوردها و جوایز: بازیها برای پاداش دادن به بازیکنان برای تلاشهایشان طراحی شدهاند و حس موفقیت و رضایت را به بازیکنان ارائه میدهند. دستیابی به اهداف درون بازی میتواند باعث ترشح دوپامین شود؛ یک انتقال دهنده عصبی مرتبط با لذت و انگیزه.
- فشار همسالان: فشار همسالان بویژه در میان نوجوانان، می تواند به اعتیاد به بازی کمک کند. حلقههای اجتماعی که حول بازی میچرخند ممکن است بازی بیش از حد را تشویق کنند.
پیامدهای منفی
عواقب اعتیاد به بازی میتواند شدید و گسترده باشد. از جمله:
- مسائل تحصیلی و کاری: بی توجهی به مسئولیت هایی مانند مدرسه یا کار میتواند منجر به عملکرد ضعیف تحصیلی و حرفه ای شود.
- مشکلات جسمانی: بازیهای طولانی مدت میتواند منجر به مشکلات فیزیکی مانند چاقی، اختلالات خواب و مشکلات بینایی شود.
- پیامدهای سلامت روان: اعتیاد به بازی اغلب با مسائل مربوط به سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و کنارهگیری اجتماعی مرتبط است.
- فشار مالی: خرج کردن پول برای خریدهای درون بازی میتواند منجر به مشکلات مالی شود.
- انزوای اجتماعی: بازی بیش از حد میتواند منجر به انزوای اجتماعی شود، زیرا افراد بازی را بر روابط واقعی ترجیح میدهند.
راهحلها و استراتژیها
مقابله با اعتیاد به بازی شامل ترکیبی از خودتنظیمی فردی و حمایت خارجی است. در اینجا چند راهکار برای مقابله و غلبه بر اعتیاد به بازی های آنلاین آورده شده است:
- خودآگاهی: علائم اعتیاد را در خود یا دیگران بشناسید. این شامل ارزیابی میزان زمان صرف شده برای بازی و تأثیر آن بر زندگی روزمره است.
- تعیین مرزها: مرزهای واضحی را برای بازی تعیین کنید و به آنها پایبند باشید. محدودیتهایی را برای مدت زمانی که صرف بازی میکنید و زمانهایی از روز که بازی مجاز است تعیین کنید.
- به دنبال پشتیبانی باشید: اگر شما یا کسی که میشناسید با اعتیاد به بازی دست و پنجه نرم میکنید، از جستجوی پشتیبانی دریغ نکنید. این ممکن است شامل صحبت با دوستان، خانواده یا یک متخصص سلامت روان باشد.
- متنوع کردن علایق: تشویق به توسعه سایر سرگرمیها و علایق. یک زندگی سرشار از تفریح و شادی میتواند جذابیت بازیهای بیش از حد را کاهش دهد.
- سبک زندگی سالم: با ورزش منظم، خوب غذا خوردن و اطمینان از خواب کافی، یک سبک زندگی سالم داشته باشید. سلامت جسمانی ارتباط تنگاتنگی با سلامت روان دارد.
- درمان: در موارد شدید، درمان حرفه ای ممکن است ضروری باشد. درمان شناختی – رفتاری و گروه های حمایتی میتواند در کمک به افراد برای غلبه بر اعتیاد به بازی مؤثر باشد.
- مشارکت والدین: والدین میتوانند نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد به بازی در کودکان و نوجوانان داشته باشند. نظارت بر زمان نمایش و تنظیم محدودیتها ضروری است.
- تغییرات طراحی بازی: توسعه دهندگان بازی میتوانند با اجرای ویژگی هایی که بازی های مسئولانه را تشویق میکنند، به کاهش اعتیاد کمک کنند. اینها ممکن است شامل یادآوری زمان استراحت و محدود کردن خریدهای درون بازی باشد.
نتیجه گیری
اعتیاد به بازیهای آنلاین موضوع پیچیده ای است که افراد در هر سن و پیشینه ای را تحت تاثیر قرار میدهد. اگرچه ممکن است بطور رسمی به عنوان یک اختلال روانی طبقه بندی نشود، ولی تأثیر آن بر زندگی افراد غیرقابل انکار است. برای افراد بسیار مهم است که از علائم اعتیاد به بازی آگاه باشند و اقدامات پیشگیرانه ای برای رسیدگی به این مشکل انجام دهند. با تعیین مرزها، جستجوی حمایت و تنوع بخشیدن به علایق، میتوان کنترل خود را دوباره بدست گرفت و از مزایای بازی آنلاین بدون تسلیم شدن در برابر اعتیاد بهره مند شد. علاوه بر این، توسعهدهندگان بازی میتوانند با اجرای ویژگیهایی که رفاه بازیکن را در اولویت قرار میدهند، در ترویج بازیهای مسئولانه نقش داشته باشند. ایجاد تعادل بین بازی و سایر جنبههای زندگی، کلید سالم و رضایتبخش زیستن در عصر دیجیتال است.
منبع: sciencedirect.com