سوراخ شدن سپتوم بینی |دلایل، علائم و راه‌های درمان

تیغه یا سپتوم بینی یکی از بخش‌های حیاتی دستگاه تنفسی است که نقش مهمی در تقسیم‌بندی و هدایت جریان هوا به داخل مجاری بینی ایفا می‌کند. این ساختار غضروفی استخوانی به طور طبیعی دو حفره بینی را از هم جدا می‌کند. گاهی اوقات، عواملی باعث ایجاد سوراخ در تیغه بینی می‌شوند که می‌تواند بر عملکرد تنفسی و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی علت سوراخ شدن سپتوم بینی، علائم و روش‌ جراحی  این مشکل می‌پردازیم.

سپتوم بینی چیست؟

سپتوم بینی یا همان تیغه میانی بینی، دیواره‌ای نازک است که از استخوان و غضروف تشکیل شده و دو حفره بینی را از یکدیگر جدا می‌کند. این ساختار علاوه بر تقسیم هوا، به تنظیم جریان هوای ورودی نیز کمک می‌کند. سپتوم سالم معمولاً صاف است، اما ممکن است به دلایل مختلفی انحراف پیدا کند یا آسیب ببیند.

علت سوراخ شدن سپتوم بینی

سوراخ شدن تیغه بینی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی رخ دهد. شناسایی علت سوراخ شدن سپتوم بینی به درک بهتر این مشکل و انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند. برخی از دلایل رایج عبارت‌اند از:

• جراحی‌های بینی جراحی‌هایی مانند رینوپلاستی یا اصلاح انحراف تیغه ممکن است در موارد نادر به آسیب و سوراخ شدن سپتوم منجر شوند. در این موارد، عدم توجه به مراقبت‌های پس از جراحی می‌تواند احتمال این عارضه را افزایش دهد.
• ضربه یا آسیب فیزیکی تصادفات، برخوردهای ورزشی یا ضربه مستقیم به بینی می‌تواند به تیغه بینی آسیب وارد کرده و در موارد شدید باعث سوراخ شدن آن شود.
• عفونت‌ها عفونت‌های باکتریایی یا قارچی که به صورت مزمن یا درمان‌نشده باقی می‌مانند، می‌توانند ساختار تیغه بینی را تضعیف کرده و باعث ایجاد سوراخ شوند.
• مصرف مواد مخدر استفاده از مواد مخدر مانند کوکائین که از طریق استنشاق مصرف می‌شوند، می‌تواند به تدریج غضروف سپتوم را تحلیل برده و سوراخ ایجاد کند.
• بیماری‌های خودایمنی برخی بیماری‌های نادر مانند گرانولوماتوز وگنر یا لوپوس می‌توانند به تیغه بینی آسیب زده و باعث سوراخ شدن آن شوند.
• استفاده طولانی‌مدت از اسپری‌های بینی استفاده بیش از حد و نادرست از اسپری‌های بینی به ویژه کورتیکواستروئیدها، ممکن است به مرور زمان به بافت سپتوم آسیب بزند.

علائم سوراخ شدن تیغه بینی

افرادی که دچار این مشکل می‌شوند، ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند. شدت این علائم به اندازه و محل سوراخ در تیغه بینی بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم سوراخ شدن تیغه بینی شامل موارد زیر است:

• خشکی و پوسته‌ریزی داخل بینی سوراخ شدن سپتوم می‌تواند رطوبت طبیعی داخل بینی را کاهش داده و باعث خشکی بیش از حد و ایجاد پوسته شود.
• سوت کشیدن بینی هنگام تنفس یکی از علائم منحصر به فرد این عارضه، صدای سوت مانند هنگام دم و بازدم است که به دلیل عبور هوا از سوراخ ایجاد می‌شود.
• خونریزی مکرر بینی سوراخ شدن تیغه می‌تواند باعث آسیب‌پذیری بیشتر عروق خونی داخل بینی شود که منجر به خونریزی‌های مکرر یا طولانی‌مدت می‌شود.
• انسداد یا گرفتگی بینی برخلاف انتظار، این مشکل ممکن است احساس گرفتگی بینی را در فرد افزایش دهد، زیرا جریان هوا به شکل غیرطبیعی مختل می‌شود.
• درد و ناراحتی التهاب و تحریک مداوم در داخل بینی ممکن است باعث درد یا ناراحتی مداوم شود.
• تغییر شکل ظاهری بینی در موارد شدید، این عارضه می‌تواند باعث فرورفتگی یا تغییر شکل ظاهری بینی شود که به آن “بینی زینی‌شکل” می‌گویند.

روش‌های تشخیص

برای تشخیص سوراخ شدن سپتوم، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

معاینه بالینی: با استفاده از ابزارهایی مانند اسپکولوم بینی، پزشک می‌تواند داخل حفره بینی را بررسی کند.
تصویربرداری پزشکی: در موارد پیچیده‌تر، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی ممکن است برای ارزیابی دقیق‌تر ساختار بینی لازم باشد.
درمان سوراخ شدن سپتوم بینی
انتخاب روش درمانی به اندازه سوراخ، علائم و علت اصلی آن بستگی دارد. برخی از راهکارهای درمانی شامل موارد زیر است:

روشهای درمان سپتوم بینی

• استفاده از اسپری‌ها یا ژل‌های مرطوب‌کننده برای کاهش خشکی و تحریک.
• پرهیز از عوامل تحریک‌کننده مانند دود سیگار یا مواد آلرژی‌زا.
• استفاده از پروتزهای بینی در برخی موارد، پزشکان می‌توانند از پروتزهای سیلیکونی برای پر کردن سوراخ و بازگرداندن عملکرد طبیعی بینی استفاده کنند.
• جراحی ترمیمی در صورتی که سوراخ بزرگ باشد یا علائم شدید ایجاد کند، جراحی ترمیمی ممکن است ضروری باشد. در این روش، بافت‌های اطراف سوراخ یا گرافت‌های غضروفی از سایر بخش‌های بدن برای بستن سوراخ استفاده می‌شود.

پیشگیری از سوراخ شدن سپتوم بینی

با رعایت نکات زیر می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد:

• اجتناب از مصرف مواد مخدر یا سوءاستفاده از اسپری‌های بینی.
• درمان سریع عفونت‌های تنفسی یا آلرژی‌ها.
• استفاده از تجهیزات محافظتی در ورزش‌های پرخطر یا محیط‌های کاری.
• مشورت با پزشک پیش از انجام هر نوع جراحی بینی.

نتیجه‌گیری
سوراخ شدن سپتوم یک عارضه چالش‌برانگیز است که می‌تواند عملکرد تنفسی و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. آگاهی از علت سوراخ شدن سپتوم بینی و علائم سوراخ شدن تیغه بینی به شما کمک می‌کند تا این مشکل را زودتر شناسایی کرده و درمان مناسب را دریافت کنید. مراقبت‌های بهداشتی مناسب و پرهیز از عوامل خطر می‌توانند از بروز این مشکل جلوگیری کنند. در صورت تجربه هرگونه علائم مشکوک، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید.